Kornel MakuszyńskiKornel Makuszyński będąc jeszcze w gimnazjum zadebiutował jako  poeta. Po wielu latach tak wspomina tamto wydarzenie: Tego roku  gdy miałem lat czternaście zostałem po raz pierwszy wydrukowany! Po raz pierwszy w życiu ujrzałem Henryka Sienkiewicza (..) napisałem  wiersz na Jego cześć i oto ten wiersz został przyjęty i wydrukowany na pierwszej stronie czasopisma "Polonia" wydawanego dla  młodzieży  szkolnej. Mam ten wiersz do dziś w  oczach, a szczególnie podpis - Kornel Makuszyński, uczeń  IV klasy gimnazjalnej.

Kornel Makuszyński urodził się 8 stycznia 1884 roku w Stryju koło  Lwowa. Już podczas nauki w gimnazjum przejawiał zamiłowania  humanistyczne. W późniejszych latach  odebrał  staranne  wykształcenie.  Najpierw  studiował  literaturę   polską i   romanistykę   na   Uniwersytecie  Jana   Kazimierza    we Lwowie,  następnie   -   literaturę   francuską   na  paryskiej   Sorbonie.   Swoje  pierwsze   książki  zaczął wydawać  we  Lwowie,  Warszawie  i  Kijowie.  Pisał głównie  dla  dorosłych, do  czasu,  aż   lwowskie    wydawnictwo   złożyło  mu propozycję napisania książki dla młodzieży. Od  tej  chwili  powstało  mnóstwo   książek,  które   zyskały   sobie  poczytność  nie  mającą   równej   w  dziejach  polskiej   literatury   dla młodzieży.

W  latach  1914-1918  Kornel  Makuszyński,  jak  tysiące  innych mieszkańców      okupowanego     przez     Rosjan      Lwowa,    został ewakuowany  w  głąb  rosyjskiego  cesarstwa.  Zupełnie  przypadkowo zatrzymał się w Kijowie, gdzie  mieszkało wielu  Polaków.  Został   tam   kierownikiem   literackim  Teatru    Polskiego.  W  czasie   pobytu  nad   Dnieprem   powstaje   wiele  ciekawych   felietonów  i   humoresek  dla dorosłych. W roli pisarza dla najmłodszych Makuszyński  zadebiutował w 1916 roku wydając Bardzo dziwne bajki.

Po   odrodzeniu    się   państwa   polskiego   Makuszyński   zamieszkał w  Warszawie.  Prowadził dział krytyki teatralnej, wydawał książki, pisał felietony  do  Kuriera  Warszawskiego   W  1924  otrzymał  państwową  nagrodę  literacką  za  napisanie  poematu  Pieśń o Ojczyźnie.  Można     jednak  śmiało   powiedzieć,  że   nieśmiertelność   literacką   zapewniły Makuszyńskiemu napisane w tym okresie  książki dla dzieci i młodzieży.

Awantura o Basię

W tak zwanym "okresie warszawskim" powstały następujące utwory dla dzieci i młodzieży:

  • Bezgrzeszne lata
  • O dwóch takich, co ukradli księżyc
  • Przyjaciel wesołego diabła
  • Panna z mokrą głową
  • Wyprawa pod psem
  • Wielka brama
  • Awantura o Basię
  • Szatan z siódmej klasy
  • Szaleństwa panny Ewy

Kinematografia polska od dawna wykorzystuje powieści Makuszyńskiego.
Dotychczas powstały filmy według następujących książek:

  • Awantura o Basię (1959, 1995)
  • Szatan z siódmej klasy (1960, 2006)
  • O dwóch takich co ukradli księżyc (1962)
  • Panna z mokrą głową (1994)
  • Szaleństwa panny Ewy (1984)
  • Przyjaciel wesołego diabła (1986)

Powieści  Kornela  Makuszyńskiego  od  wielu  już  lat  cieszą  się  niezmienną popularnością.  Jednak największym i nieśmiertelnym "hitem" literackim  okazała   się    historyjka   słowno  -  obrazkowa,   którą    Makuszyński  opublikował  wraz z rysunkami  Mariana  Walentynowicza.  Jej  bohaterem  jest gapowaty  Koziołek Matołek, który w  poszukiwaniu  Pacanowa, gdzie "kozy kują", podejmuje  daleką  wędrówkę.  Matołek,  choć  na  pozór  nie posiada zbyt wiele rozumu, okazuje się przesympatycznym spryciarzem. Jest śmieszny, łatwowierny i wzruszający.

Koziołek Matołek

Z historią powstania tej książki wiąże się taka anegdota. Otóż przed wojną w jednej z krakowskich   kawiarń   siedział   sobie  smutny,  ubogo  odziany  mężczyzna.  Przy sąsiednich  stolikach  kilku  literatów  prowadziło  ożywioną rozmowę. Wśród  nich był właśnie  Kornel Makuszyński. Po pewnym  czasie  zwrócili  oni  uwagę na samotnego pana  i  zapytali  skąd  pochodzi. Okazało  się, że z Pacanowa, małej i bardzo biednej osady na Kielecczyźnie. Wtedy Makuszyński rzekł:
- Trzeba jakoś pomóc temu Pacanowowi. Ja coś napiszę.
 To ja namaluję - dorzucił Marian Walentynowicz.
I tak narodził się pomysł uciesznej historii Koziołka Matołka.

Makuszyński wspólnie z Marianem Walentynowiczem stworzyli jeszcze inne zabawne historyjki dla dzieci:
Awantury i wybryki małej małpki

  • Fiki - Miki
  • Fiki - Miki dalsze dzieje. Kto to czyta Ten się śmieje
  • Na nic płacze na nic krzyki. Koniec przygód Fiki - Miki

Dla najmłodszych czytelników Makuszyński napisał cykl historyjek słowno-obrazkowych osnutych wokół polskich legend:

  • O wawelskim smoku
  • Wanda leży w naszej ziemi
  • Za króla Piasta Polska wyrasta

Bardzo  interesujący jest w życiu autora "koziołka" jego związek z Zakopanem, w którym od 1918 roku przebywa parokrotnie każdego roku. Owocem tej  fascynacji są liczne felietony i książki o sprawach zakopiańskich. Makuszyński patronował  wielu komitetom  organizacyjnym zawodów narciarskich, konnych, samochodowych.  Swoim patronatem objął klub  "Wisła" i z  jego  inicjatywy  najbiedniejsza młodzież góralska dostawała narty, aby mogła ćwiczyć się w  konkurencjach narciarskich. Mieszkańcy  Zakopanego docenili tę  przyjaźń i w 1931 roku nadali  pisarzowi tytuł Honorowego Obywatela.

W 1944  roku  Makuszyński przeniósł  się  na stałe do  Zakopanego. Tu rozpoczął się ostatni rozdział życia  pisarza. Nie pisze już powieści, jest schorowany i zmęczony przejściami wojennymi, powoli popada w zapomnienie. Popada też w złą sytuację finansową. Odbywa spotkania autorskie w sanatoriach i zakładach pracy. Cierpliwie  odpisuje też na listy chłopców i dziewczynek z całego kraju.

Przed śmiercią pisarza, w wilii "Opolanka", w której mieszkał, pojawia się jakiś chłopiec prosząc o widzenie z panem  Makuszyńskim. Powiadomiony, że pisarz jest ciężko chory, wyjął nieśmiało z zanadrza białą różę  z prośbą o wręczenie jej ukochanemu autorowi.

Kornel Makuszyński  zmarł 31 lipca 1953 roku. W pogrzebie uczestniczyły tłumy wiernych czytelników. Jeden z przyjaciół pisarza  nad  otwartą mogiłą powiedział: - Był  dobrym  człowiekiem. Był jednym z tych, którzy dobroć utożsamiali z mądrością, a  talent z charakterem, którzy wiedzieli, że  nie można  być  wielkim pisarzem będąc złym człowiekiem. -Pochowano go na  zakopiańskim cmentarzu z białą różą na sercu.

Kornel Makuszyński  realizował  w swoich książkach hasło "od serca do serca".  Jego  twórczość  jest  pogodna, krzepiąca i radosna.  Bohaterowie  powieści  wzruszają  i  udowadniają,  że dobroć  ludzka  jest niezmierzona,  a  porywy szlachetnych  serc   mogą   czynić  cuda.  Jest   w   twórczości Makuszyńskiego  humor - dobroduszny  i pobłażliwy, jest  współczucie dla pokrzywdzonych,  ale  przede  wszystkim   jest  w  niej  wszechogarniający optymizm.Grób Kornela Makuszyńskiego